Marjan Schwegman (1951) studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Zij was werkzaam als (universitair hoofd)docent bij de geschiedenisafdeling van de Rijksuniversiteit Leiden, de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Maastricht en de Universiteit Utrecht. Aan die laatste universiteit was zij van 1997 tot 2007 Bijzonder Hoogleraar Vrouwengeschiedenis en bezet zij vanaf 2007 de leerstoel Politiek en Cultuur in de lange twintigste eeuw. Haar hoofdwerkkring bevindt zich sinds 2003 niet langer aan de universiteit: van 2003 tot 2007 was zij directeur van het Koninklijk Nederlands Instituut Rome. Sinds 2007 is zij directeur van het NIOD.
Als directeur van het NIOD is zij eindverantwoordelijk voor alle activiteiten van het Instituut. Daarnaast vervult zij regelmatig nevenfuncties. Zo was zij van 2009-2010 vicevoorzitter van de commissie van onderzoek besluitvorming Irak (de zogenaamde ‘Commissie Davids’) en is zij sinds 2012 voorzitter van de landelijke visitatiecommissie Geschiedenis, Internationale Betrekkingen en Europese Studies 2012-2013. Ook is zij lid van de internationale jury die de Balzanprijzen uitreikt: jaarlijks krijgen vier excellente wetenschappers een prijs van circa 800.000 euro.
Haar onderzoek beweegt zich op het terrein van ‘gender, oorlog en natievorming’, met speciale aandacht voor het thema van de ‘vechtende vrouw’. Zo publiceerde zij een studie over de rol van vrouwen in het Nederlandse Verzet en doet zij momenteel onderzoek naar vrouwelijke bandieten in Zuid Italië. Heldendom is een ander thema dat vaak opduikt in het werk van Schwegman. In 2008 hield zij bijvoorbeeld een spraakmakende Van der Lubbe lezing. Daarin brak zij een lans voor een vernieuwing van de geschiedschrijving van verzetshelden en – heldinnen. Schwegman kiest in haar onderzoek vaak een biografische invalshoek: zij schreef artikelen over Giuseppe Garibaldi, Cesare Lombroso, Giuseppe Mazzini en Anita Garibaldi. Aan de Italiaanse schrijfster Gualberta Beccari en de pedagoge Maria Montessori wijdde zij een complete biografie.
Proefschrift
Feminisme als boetedoening. Biografie van de Italiaanse schrijfster en feministe Gualberta Alaide Beccari (1842-1906) (Amsterdam; Nijgh& Van Ditmar 1989).
Functies:
- 2007-heden: Bijzonder Hoogleraar Vrouwengeschiedenis, leerstoel Politiek en Cultuur in de lange twintigste eeuw, Universiteit Utrecht
Nevenfuncties:
- 2012-2013: Voorzitter van de landelijke visitatiecommissie Geschiedenis, Internationale Betrekkingen en Europese Studies 2012-2013.
- 2012-heden: Lid internationale jury Balzanprijzen
Vorige functies:
- 1999-2007: Bijzonder Hoogleraar Vrouwengeschiedenis, Universiteit Utrecht
- 1993-1999 Universitair hoofddocent bij de vakgroep Geschiedenis van de Universiteit Maastricht
- 1990-1993 Universitair docent bij de vakgroep Nieuwe en Theoretische Geschiedenis van de Universiteit van Amsterdam
- 1979-1990 Docent bij de vakgroep Geschiedenis van de Rijksuniversiteit Leiden